Finale Nationale Management Kompetitie, 14 december 1989: De etholoog Otto Adang trok in zijn voordracht parallellen met het funktioneren van sociale systemen binnen apengemeenschappen. Het gedrag van de chimpansees bleek instruktief voor het leiderschap van managers

Zie ook: "Baas in de leer bij de aap" (Telegraaf 16 december 1989)

Kunnen managers leren van apenleiders?

Learning from the apes

Op donderdag 6 augustus 1992 organiseerde het Nederlands Studie Centrum onder voorzitterschap van Mauk Mulder, em. hoogleraar sociale psychologie en bedrijfskunde, de Studiedag "Sociaal leiderschap: learning from the apes" met de internationaal befaamde chimpansee-onderzoekster Jane Goodall en de Nederlandse etholoog Otto Adang.

Uit de aankondiging:

Van managers wordt verwacht dat zij hebben nagedacht over sociaal leiderschap. Dat zij naast het uitstippelen van de grote lijn de onderlinge saamhorigheid in het bedrijf kunnen bevorderen. Dit leidt ertoe dat managers behoefte hebben aan een kritische reflectie op sociale aspecten van het dagelijks leven in onze gemeenschap.

Sociale vaardigheden en leiderschap hangen sterk met elkaar samen. Dit geldt ook voor inzet en zelfvertrouwen, onderlinge samenwerking en het vermogen gbruik te maken van elkaars vaardigheden. Het sussen of voorkomen van ruzies, het geliefd zijn bij verschillende partijen en het vertonen van werkelijke leiderschap in tijden van crisis. Een simpele gedachtengang is bijvoorbeeld: wie macht heeft wil macht houden. Men denkt dat te bereiken door kennis te bewaren en af te schermen. Chimpansees hebben al antwoord gezocht op dit mechanisme: ook zij kunnen niet onaantastbaar in de boom blijven zitten. Ook zij denken vooruit en zijn sociaal gezien voortdurend in beweging. Ook zij onderhandelen over macht.

"Learning from the apes" was een bijzondere studiedag

Sociaal-psycholoog en organisatieadviseur Mauk Mulder formuleerde het zo: "Succesvolle bedrijven hebben een leider als Nikkie [De machtigste chimpansee  van Nederland] nodig, die zowel samenwerking als leiderschap tentoonspreidt, om kan gaan met spanning en verzoening propageert. Zeer krachtige individuen die goed onderling samenwerken, beïnvloeden het bedrijfsresultaat positief."

Voor de managers bleek de studiedag een veilige manier om te praten over processen die, als je er zelf deel van uitmaakt, niet opvallen of niet bespreekbaar zijn. De managers zelf constateerden overeenkomsten tussen de machtsverhoudingen in bedrijven en die in een chimpanseegemeenschap. Ook het bestaan van een manager is maar tijdelijk en een opvolger staat vaak al klaar in de schaduw. Rituele dansen zijn niet onbekend in het bedrijfsleven. Andere deelnemers aan het symposium zagen de mogelijkheid opdoemen toekomstige bezoeken aan de dierentuin te declareren als leiderschapscursus.

Zie ook:

"Een aap op de directiestoel" (Algemeen Dagblad, 4 augustus 1992), "Managers kunnen veel van apen leren" (De Stem 10 augustus 1992), "Kan manager iets leren van apen?" (Telegraaf 22 augustus 1992), "Managers leren lesje van apen" (Brabants Nieuwsblad 10 september 1992),  "In menig manager schuilt een aap" (Communicatieblad Korps Rijkspolitie District Den Haag, oktober 1992)